En jonges gaot opzij

 

 

En jonges gaot opzij
Vaan Vorst dee kump veurbij
En heer heet ‘ne wandelstek
En e piepke in z’ne bek.
En heer is ouch neet allein
Want neve häöm löp e zwijn
En zoe goon ze nao de raod
in de Begaordestraot
Sjeel Mieke heet e brèlke
’t Is veur ’t hèlke, ’t Is veur ’t hèlke
Sjeel Mieke heet e brèlke
Hiep hiep hoera, hiep hiep hoera!

Dit is e hiel intressant leedsje, gemaak tösse 1908 en 1910. ’t Is e spotleedsje vaan de kathelieke op de socialiste. Die stoonte in deen tied wie kemphäön tegeneuverein. ’t Leedsje geit euver ‘ne mins, dee van Vorst hètde. Wee waor dat noe?

Van Vorst kaom neet oet Mestreech mer oet Braobant. Heer waor paoter in de orde vaan de cappecijne en in 1895 tot priester gewijd. In 1907 trooj heer weer oet die orde. Heer spande ziech in deen tied in veur de Tilburgse wèrklui en had in Tilburg väöl klaorgekrege veur de SDAP, dus de socialiste. In Mestreech stè̀lde ze häöm daorum aon es propagandis veur die socialiste. Dat waor in 1908.
Umtot van Vorst zoe fel tege de Kathelieke Kerk waor (neet ’t geluif zelf!), had heer ’t zwoer in ’t conservatief katheliek Mestreech. Op häöm woorte spotleedsjes gemaak die me dèks aofdrökde in e katheliek bleedsje dat “de Bessem” hètde. Dat versjeen oongeregeld, oongeveer 3 kier per maond. Op 8 jannewarie 1910 stoont ’n artikel in ’t blaad tot Van Vorst oet de socialistiese partij waor gegoejd. Dat kaom o.a. umtot Van Vorst persoenelek ouch nog e blaad had opgeriech “De Kruisspin” geheite, boe-in heer erg te kier góng tege de misstande in de maotsjappij en de, in zien ouge, ‘priesterhiersjappij’.
Dit leedsje “En jonges gaot opzij” is zoe spotleedsje, mer in de Bessem heet ’t bij mie wete neet gestande.
’t Is gemaak nao aonleiing vaan ’n vergadering vaan de roeje, dus de socialiste, in de Begaordestraot. Miestal waore die vergaderinge op zoondag. Alle deilnummers aon die vergadering lepe daan in optoch door de Groete Staat um zoe ’t Vereinegingsgebouw, “ ’t Volkshuis”, in de Begaordestraot te bereike. Dat waor bij hun zoe de gewoente.
Dao heet m’ch iemes verteld tot häör sjoenma es joonk meidske altied mèt e paar vrundinne in de Groete Staat daonao stoont te kieke. En hiel dèks slote zie aon achter de stoet en um de roeje te peste zónge zie daan dit leedsje.
Van Vorst weurt hei-in neet zoe fiengeveuleg besjreve, wie tot geer höb kinne hure.
Wee die bewuste sjeel Mieke mèt ’t brèlke waor, höb iech neet kinne achterhole.’t Waor neet zien vrouw, want heer waor ouch getrouwd. Zien vrouw hètde Helena Mumsen.
Vaan Vorst is tot 1910 in Mestreech gebleve. Toen heet me häöm oet de Socialistiese Partij gegoejd, heer waor neet mie te handhave umtot heer te väöl weerstand opreep. In 1927 is heer es köster vaan ’n kèrk in Paries gestorve. Ei klei vreemp detail: Heer dreef ouch e klein winkelke boe me lektuur en nao ’t sjijnt, lingerie kós koupe. Lektuur kin iech m’ch veurstèlle, lingerie get minder!
Hei-oonder zeet geer ‘ne foto vaan Hendrikus Johannes van Vorst en vaan ’t bleedsje “De Kruisspin”.

Bronne:
– Awwer Mestreechtenere vertèlle tot ze dit vaan hun awwers gehuurd höbbe
– “Thuis in Brabant” Personen
– “Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland” (BWSA)
– “De Bessem” 8 jannewarie 1910, Artikel
– “De Bessem” 8 mei 1909 Publicatie vaan ’t leedsje: “Zeg heb je niet gehoord van van Vorst en van zijn rooie vrienden” op de wijs vaan “De zilvervloot”.

Zeg heb je niet gehoord van van Vorst, van van Vorst van van Vorst
En van zijne rooie vrienden!
Hoe hij met zijn vuil de straten bemorst
Om de rooien op te winden.
Maar wij, maar wij
Wij vegen rij aan rij.
Wij poetsen elke straat
Waarlangs dat troepje gaat
Totdat van Vorst de stad verlaat.(2 kier)

Maar als dan van Vorst in galop, in galop, in galop
Maastricht reeds is ontweken.
Dan moet nog de blauwe vlag in top
En de rooie gestreken.
En ’t brood, hoe rood
Helpt hen niet uit de nood!
Het bakken moet gedaan
De rooie kliek eraan,
Het socialisme naar de maan (2 kier)