Veer drage drei kleure
Die stoon us zoe good
En wee ze neet dreug
Heet gei Mommesseblood.
Vaan tiederalalala,
Vaan tiederalalala,
Vaan tiedera,
Vaan tiedera,
Vaan tiederalalala.
In ‘nen dörpskaffee op Sint Pieter, “De Roode Hen”, eigeneer ‘ne zekere Schrijnemakers, woort volges de officieel vereinegingsstatute op 26 julie 1840 de “Momus” (Momes, Mómmes, Mommes) opgeriech es carnavalsvereiniging ¹). De lui waore blij tot ze nao de meujleke jaore tösse 1830 en 1839, de Belzje aofsjeiing z’ch weer ins dedoor kóste goeje. In die nege jaor had euze vestingcommandant, Ginneraol Dibbets, carnaval viere naomelek verbooje.
De opriechters waore d’n hier L Polis , de hiere F. Stiel en G. Stiel en d’n hier J. Naus. De naome Crets, Franquinet, Theelen, Sassen, Janssen, Lemaire, Starren-Pullings weure in dit verband ouch geneump in ’t Jubileibeukske vaan 1938.
De naom “Momus” woort woersjijnelek gekoze umtot Momus (Latien) of Momos (Grieks) de God waor vaan spot en kritiek.
Es motto koos me: ”Gekheid mer neet boete de schraom”.
Mer ’t bleef neet bij ’n carnavalsvereineging! Dao woorte ouch veurdrachte gehawwe, toneel gespäöld, konzèrs gegeve, gedans en zoe wijer. Daobij woort d’n erme neet vergete want in ‘t ‘Momusreglemint” stoont achter ’t elfde en lèste artikel:
-”Wat doen tog de Momusse? Ze geve d’n erreme broed en doen de rieke lagche.”-
De Momuslede droge ’n narrekap boe-in de kleure roed, geel (oersprunkelek wit) en greun waore verwèrk. Later zien dees kleure door de ganse provincie es symbole vaan de vastelaovend euvergenome .
D’n iersten tied woorte die bijeinkomste gehawwe in “De roode Hen” op Sint Pieter. Meh dat waor e bitteke lestig! Mestreech waor toen nog ‘n vestingstad. Dat heel in tot um 9 oor de stadspoorte geslote woorte. Tot 10 oor waor wel ’t klinket, ’t zijpeurtsje, ope meh daan mós betaold weure. De lede kóste noe noets ins nachbrake! Es ze dat wel doge, hadde ze kans veur ‘n geslote stadspoort te stoon. Dao waor wel ‘n regeling totste d’ne naom vaan te veure op ‘n lies lees zètte este wis totste laat zouws zien. Daan woorste, nao control, doorgelaote.
Aanders kóste d’ch, um mer ins get te zégke, neerlègke in ‘t graas en wachte tot d’n daag denao de poorte weer opegónge! Geer begrèp wel tot dao geine mins zin in had.
Al gaw is de sociëteit toen verhuis nao ’t defteg “Hotel Daenen” op ’t Slevrouweplein. Nog later kóste ze e pand heure aon de Vriethof en dat pand is in 1878 aongekoch.
In 1883 woort ouch ‘t pand deneve verworve en in datzelfde jaor voont ‘n groete verbouwing plaots. ‘t Woort toen ‘nen echten ‘tempel’. ²) De Luiksen arsjitek J. Remont heet oa de sjoene väörgievel oontworpe.
’t Leedsje “Veer drage 3 kleure” is ’t twiede couplèt vaan ’t ajdste Mestreechs vastelaovendsleedsje dat is opgesjreve.
Dit leedsje heet eigelek 6 couplètte. In ’t leedsje woort aon de Momezy, de lede, ‘t gebruuk vaan de kleure oetgelag:
– Roed dat steit veur ’t verlange nao vrunsjap oonderein.
– Geel , in deen tied woort gesproke euver wit mer in de loup vaan d’n tied is dat geel gewore, weurt vergeleke mèt maon en zonneleech dat oonsjöldig zoeväöl vräög in Mestreech bringk.
– Greun dat duit op d’n hoop um door eindrach de Momezy te laote greuje.
Allein ’t twiede couplètsje weurt, bij mie weite, nog mer gezoonge. Wee geïntresseerd is in de aander couplètte vindt die oonder aon dees bladzij.
Wijer steit In de oersprunkeleke versie vaan 1842 in ’t refrein:
Tra la la la la la
En neet
Vaan tiederalalala
Woersjijnelek is d’n teks in de loup vaan d’n tied, 168 jaor, veraanderd.
Wie hoeg in aonzeen de Sociëteit Momus stoont in deen iersten tied bliek oet de waardering vaan Keuning Willem II. Louis Polis, de veurzitter, woort op ‘n particuleer audiëntie in ‘t zönneke gezat. De keuning bedaankde häöm toen veur alles wat heer deeg veur de erme vaan Mestreech, veur de sjoen konzèrs, gegeve ter iere vaan Ziene Majesteit en veur de opveuring vaan d’n opera “Siège de Maestricht sous le Prince de Parme”. Wie Keuning Willem II in 1846 in Mestreech waor heet heer dee naomelek gezeen.⁴)
Eve nog get leuks!
Es vreuger eine vaan de Momezy wouw spreke, ‘n buut hawwe, mós heer op e houte peerd goon zitte, Pegasus. Op ziene kop droog heer daan ‘n Momusnarrekap of ‘ne steek in de kleure roed, wit en greun. Dat gebruuk is in de loup vaan d’n tied verdwene.
Bronne:
¹) 9 x 11 (+ 11/11) “Momus-Jubilei 1839 /1938 plezeer-chariteit” gesjreve door Mathias Kemp en oetgegeve in 1938 door Veldeke kint geer leze op blz. 3, 6 en 27
-Blz 3 Citaat:
…… en richtten in het St. Pietersche dorpscafétje op de “Societeit Momus”.
-Blz. 6 Citaat:
De samenkomsten der leden geschiedden het eerst in het alreeds genoemde dorpscafé Schrijnemakers ‘In de Roode Hen” op Sint Pieter doch spoedig verhuisde men naar de City.
-Blz. 27 Citaat:
2×11 (1861), geeft aanleiding tot feesten: Cortège naar het toen nog bestaande café Schrijnemakers op St. Pieter, waar Momus werd gesticht.
Oet de informatie vaan dees 3 bladzijdes same moot iech concludere tot ‘t in “De roode Hen” gewees is tot ‘Momus’ is opgeriech.
²) 9 x 11 (+ 11/11) “Momus-Jubilei 1839 /1938 plezeer-chariteit” blz. 6 en blz.11
⁴)“Journal du Limbourg”vaan 18 november 1848. Aongehaold in ‘t beukske 9 x 11 (+ 11/11) “Momus-Jubilei 1839 /1938 plezeer-chariteit” op blz.6.
_______________________________________________________________________________
Alle couplètte vaan ‘t leedsje hei-oonder zien in de origineel spelling.
Dee get tristig zou zien
Keumt nao de Momezy
Dao vindt er veul gekke
Pleuserig en bly
Tra la la la la la
Veer drage drei kleure
Die stoon us zoe good
En dee ze neet kent
Heet gy Momusseblood
Tra la la la la la
Het wit is zoe helder
Es maun en zonne leech
Het brink us onschuldig
Zoe veul vreug in Mastreech
Tra la la la la la
Het roed dat geer dau zeet
Dat wet eun eder yn
Beduidt ‘t verlange
Tot vrundschap onderyn
Tra la la la la la
Het greun beduidt de hoop
Dat verzeukt uch zoe bly
Te zeurge veur Eindrag
Dan greuit de Momezy
Tra la la la la la
Numt alle moal eur glaas
En zet et aun de mond
En roopt et zal leeve
Eus Momes verbond
Tra la la la la la
Leuke site Tiny.
Groetjes Trudy Borgman Voorjans.